Vì sao mình không học Health Coach?

Gần đây một người chị gợi ý mình đi học Health Coach để có thêm chứng chỉ quốc tế củng cố profile. Đây cũng không phải lần đầu mình nhận được gợi ý này. Mình chợt nhớ ra là đã tìm hiểu cái vụ Health Coach này từ lâu mà trước giờ chỉ mới nói với vài người bạn. Vậy nên bài viết này là để chia sẻ quá trình tìm hiểu của mình

Khoảng 5 năm trước mình có học một lớp dinh dưỡng của một Health Coach (HC). Các kiến thức và quá trình học tập thực sự khiến mình hào hứng và muốn tìm hiểu sâu hơn về nghề này. Mình đã thực hành nghiêm túc các phương pháp được giới thiệu trong chương trình trong khoảng 2 năm.

Khi quá trình thực hành tương đối chín muồi, đầu năm 2017 mình bắt đầu tìm kiếm các khóa đào tạo HC. Thấy chương trình nào được khen có tiếng mình đều tìm hiểu. Quá trình tìm hiểu đã cho mình nhiều thông tin thực sự hữu ích và làm rõ mong muốn của mình hơn, và sau khi cân nhắc, mình quyết định không đi học Wow, mình cũng bất ngờ với quyết định của mình lắm á, nhưng không thể làm khác được. Dưới đây là góc nhìn dẫn đến quyết định của mình:

– Có 2 loại chứng chỉ Health Coach: Holistic Health Coach (HHC) và Clinical Health Coach (CHC). Để học chứng chỉ HHC bạn không cần có kiến thức hay chuyên môn gì về sức khỏe. Thời gian học khoảng 6 tháng tới 1 năm, nhiều chương trình cho phép học online 100%.

Đa phần người học HHC là người theo đuổi lối sống xanh, có sự thực hành các trường phái dinh dưỡng và tập luyện. Mục tiêu của HHC là lấp đầy khoảng trống trong hệ thống chăm sóc sức khỏe, kiến thức chỉ cần ở mức phổ quát, bù lại có khả năng sâu sát với cộng đồng hơn các y bác sĩ. Nếu bạn đã có sự thực hành từ trước, việc có chứng chỉ HHC sẽ giúp bạn như hổ thêm cánh. Những chia sẻ của bạn về sức khỏe, lối sống sẽ trở nên rất có trọng lượng.

Về nội dung chương trình, bạn sẽ không học 100% về sức khỏe mà trong đó còn có học phần marketing bản thân, xây dựng bussiness và tìm kiếm khách hàng. Điều này cũng hợp lý thôi vì HHC là một nghề mới. Tuy nhiên hãy cân nhắc thời lượng phân bổ các học phần sức khỏe – bussiness trong khung chương trình chi tiết của khóa đào tạo mà bạn đang tìm hiểu.

Lý thuyết sức khỏe sẽ dừng ở mức chung chung. Cách tiếp cận thiên về tình hình sức khỏe và thói quen ăn uống của dân Âu Mỹ. Nhóm dân Âu Mỹ đang có vấn đề về béo phì, tăng huyết áp… nên mọi kiến thức cũng được định hướng theo hướng này.

– Chứng chỉ còn lại, CHC (Clinical Health Coach), là chứng chỉ dành cho các y bác sĩ, những người có chuyên môn y khoa. Họ sẽ học thêm về health coaching mà chủ yếu là học về kỹ năng coaching để được cấp CHC. Có lẽ không cần giải thích nhiều, CHC và HHC chắc chắn có sự khác biệt đáng kể vì quá trình học tập cũng như trách nhiệm pháp lý của hai bên rất chênh lệch. Các bạn có thể tham khảo một chương trình CHC ở đây: https://www.nshcoa.com/health-coach-certification

Thực ra, các HHC có thể đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại, khi mà các y bác sĩ thường quá bận rộn và số lượng y bác sĩ không đủ để tiếp cận người dân sâu sát. HHC có lợi thế có thể đào tạo nhanh với số lượng lớn, khả năng tiếp cận vấn đề đơn giản (là điểm mạnh cũng là điểm yếu của HHC), có thể đồng hành và tạo ảnh hưởng tích cực lên sức khỏe cộng đồng. Điều đó hoàn toàn có thể nếu các HHC ý thức được vai trò của họ một cách đầy đủ. Có nghĩa nếu họ biết cách phối hợp với hệ thống y tế, với các y bác sĩ, cũng như biết tôn trọng các trường phái sức khỏe khác với trường phái mà họ theo đuổi.

Thời điểm 2017 ở nước ngoài các HHC đã bắt đầu thể hiện những tác động tích cực nhất định lên sức khỏe cộng đồng, nhưng tình hình chung vẫn rất loạn vì HHC không có chuyên môn rõ ràng mà lại có quyền đưa ra lời khuyên, và chưa có cơ quan nhà nước nào quản lý hoạt động của nhóm này. Do lượng kiến thức được đào tạo khá mỏng, người ta lo ngại HHC đi quá giới hạn trong việc hỗ trợ sức khỏe cho khách hàng và thiếu khả năng hợp tác với hệ thống y tế.

Điều này đang tái diễn tại VN hiện nay. Đáng lẽ HHC phải là cánh tay nối dài cho các y bác sĩ, một vài HHC trở thành nguyên nhân gây ra trở ngại cho hệ thống y tế vì tuyên truyền thông tin sai lệch hoặc lập phe nhóm đấu khẩu trên mạng. Tuy nhiên đó là vấn đề ý thức của con người, mình không bàn sâu ở đây. Nếu HHC thực sự có ích cho cộng đồng thì theo thời gian đâu sẽ vào đó.

Tóm lại, quá trình tìm hiểu thông tin của mình bắt đầu bằng sự hào hứng với HHC, cho rằng đó là con đường dành cho mình, nhưng khi sự choáng ngợp qua đi, mình nhận ra điều mình thực sự cần là một phương pháp chăm sóc sức khỏe gần gũi với người Việt và có khả năng đào sâu. Do đó HHC không phù hợp cả về cấp độ kiến thức, tính vùng miền và tỷ lệ phân bổ các học phần.

Vì vậy mình chuyển hướng, các bạn biết rồi đó. Mình quyết định học đông y và kéo cả team cùng đi học. Vì đông y là con đường hoàn toàn lạ lẫm nên quá trình đi học cũng có những lúc lên lên xuống xuống chứ không phải hoàn toàn suôn sẻ. May mắn thay, giờ nhìn lại mình đã có 2 năm học thú vị và nhiều trải nghiệm đáng nhớ

Cuối cùng, phần này là bonus cho các bạn đã đọc đến đây. Nếu các bạn muốn lấy chứng chỉ về dinh dưỡng, mình gợi ý các bạn tham khảo 2 khóa này. Học bằng tiếng anh, online 100%, chương trình của đại học Cornell danh tiếng, và học phí thì rẻ hơn nhiều so với các chương trình khác:
https://www.ecornell.com/…/nutrition-and-healthy-living/ (học 6 tháng)
https://www.ecornell.com/…/nutri…/plant-based-nutrition/ (học 6 tuần)

Bạn nào quyết tâm cao, muốn có bằng cấp hẳn hoi (diploma, không phải certificate) có thể tham khảo chương trình cao đẳng 2 năm hoặc đại học 4 năm với mức phí siêu rẻ của University of People của Mỹ, chuyên ngành Khoa Học Sức Khỏe. Học online 100%. Chỉ đóng phí ghi danh với lệ phí thi thôi, khoảng 1000$/năm, học phí được tài trợ hết. Yêu cầu tất nhiên phải có chứng chỉ tiếng Anh: https://www.uopeople.edu/

Chúc các bạn sớm tìm được con đường cho chính mình!

TB: Bài này viết về quá trình tìm hiểu và lựa chọn của mình, không nhằm khuyến khích hay bác bỏ việc đi học HHC của bất cứ ai. Nếu HHC phù hợp với điều các bạn tìm kiếm thì đó vẫn là một phương án tốt.

Sài Gòn, 18/04/2020

Ms. Kiều Oanh