Khi mới học đông y với thầy, ý niệm về chữ Hòa này mình thường nghĩ tới. Nếu Học thuyết âm dương hướng tới sự cân bằng Âm Dương, thì Học thuyết Tam tài hướng về “Thuận thiên địa, hòa nhân”. Một chữ “Hòa”.
Hòa, về mặt ý tượng, mình hiểu là:
– Vừa phải: không thái quá, không bất cập
– Bằng, đều
– Bằng lòng với chính mình
Trong điều trị không dùng thuốc, Dưỡng sinh là phép nhân hòa. Vì người bệnh chủ động cân bằng lại khí huyết (từ Ý tới Hành động, nhất quán). Họ trả chính mình về hiện tại: bằng lòng với thân và tâm, thuận pháp xuôi dòng. Nên dương sinh.
BN nữ, sn 1967, hưu trí. PARA: 0000. Không kết hôn. Lý do tới: ổn định huyết áp, tăng sức bền.
Bệnh sử:
– 2019: Huyết áp cao (150/100). Nhịp tim nhanh (100). Thuốc đang uống: Diltiazem, Telmisartan 40mg
– 2019: Viêm tuyến giáp Hashimoto, đã cắt tuyến giáp. Thuốc đang uống: Levothyroxine.
Vọng:
– Hình: thấp, hơi tròn (chiều cao: 1.53m, nặng: 60kg)
– Động thái: nhanh, tròng mắt hơi dao động.
Lưỡi: hồng, ứ huyết mạch ++
Văn:
– Âm: vang. Thanh trung bình – cao. Giọng: hữu lực.
– Đặc điểm: cuối câu lên cao, là người hay xúc động. Cách nói chuyện từ tốn, hay để ý tới cảm xúc của người khác.
Vấn:
– Người nóng, vào máy lạnh thì lạnh. Dễ đổ mồ hôi, mồ hôi nóng.
– Đã mãn kinh, mắt viễn và lão thị. Chuột rút bắp chân.
– Tiểu đêm 2 lần
– Ăn uống kiêng cữ phù hợp với bệnh đã nhiều năm.
Thiết: Mạch hoạt, có lực, và căng.
Chẩn đoán: HC Khí Huyết bất hòa
Mình cảm thấy BN sống tình cảm, quan tâm tới người khác, hiện tại đang như một quả bóng bị bơm căng.
Mình chậm lại, nhìn vào mắt đang dao động của BN và nhẹ nhàng hỏi: “Gần đây, có chuyện khiến tinh thần của cô dao động phải không?”
BN hơi giật mình, rồi nhẹ nhàng nói: “Ừ, mẹ cô vừa mất”.
Rồi tự nhiên mắt BN đỏ hoe: “Mẹ mất, mấy tháng nay cô chạy tới chạy lui lo cho mẹ đầy đủ. Giờ về nhà, cô thấy nhà trống trải lắm”. Nước mắt từ từ lăn xuống.
Mình hiểu ra: À, mạch căng là do vậy. Có nút thắt trong lòng. Rồi mình nghe giọng của cô nhẹ nhõm trở lại.
BN nói thêm: “Cô mất ngủ mấy tháng nay”
Mình: “Chợt giấc từ 1h – 3h phải hông cô?”
BN ngạc nhiên: “Ừ, cô dễ vào giấc, nhưng tầm 1h30 – 2h là cô dậy, và khó ngủ lại được”
Tự nhiên mình muốn bắt mạch lại: Ồ, mạch đã bớt căng hẳn.
Mình: “Cô dành thời gian để hít thở sâu, vận động nhẹ để cân bằng giữa chân tay và trí óc. Với lịch đều đặn, cô sẽ đáp ứng tốt, ổn định được cả huyết áp và giấc ngủ”.
Trong tâm mình, cảm thấy chắc chắn BN này sẽ đáp ứng tốt.
Thầy luôn nói: “bệnh nhân chính là người thầy của mình đó”. Cả buổi khám chỉ 15 phút, “người thầy BN” này đã dạy cho mình chữ “Hoà”.
Hòa trong bệnh nhân này, là từ một dòng nước mắt, nút thắt đã được cởi, mở đường cho Khí Huyết thông suốt trở lại.
Và đúng là BN này đã quay trở lại theo lời hẹn.
Y sỹ YHCT Kiều Trinh
Yoga HVSK 